Chondromalacja rzepki – czy jestem skazana na ból?

Odczuwasz ból w kolanie podczas chodzenia lub długiego siedzenia ze zgiętymi kolanami? Ból nie pozwala Ci jeździć na nartach? Jedną z częstych przyczyn takiego stanu jest chondromalacja rzepki. Przeczytałaś w Internecie, że to nieodwracalna choroba i nie masz szans na powrót do sportu? Poświęć kilka chwil na przeczytanie tego artykułu. Dowiesz się, jak zawalczyć o swoje kolana.

Dlaczego chrząstka stawowa rzepki jest narażona na uszkodzenia?

Staw kolanowy zbudowany jest z kości udowej, piszczelowej, strzałkowej i rzepki. Rzepka chroni staw przed urazami. Zabezpiecza przednią część kolana podczas ruchów zgięcia i wyprostu oraz amortyzuje kolana podczas biegania czy skakania. Zbyt intensywna aktywność fizyczna lub urazy, powodują uszkodzenia chrząstki rzepki.

Dlaczego u jednych powstaje, a u innych, mimo przeciążeń, nie pojawia się? Jest wiele czynników, które może to powodować:

• bezpośredni uraz,
• ostre zwichnięcie rzepki (przemieszczenie rzepki poza staw),
• nawracające podwichnięcia rzepki,
• nieprawidłowe ustawienie osi stawu.

Co to jest chondromalacja?

Chondromalacja to rozmiękczanie chrząstki stawowej. Może dotyczyć różnych stawów narażonych na przeciążenia. Do degeneracji chrząstki rzepki dochodzi z powodu urazu lub przeciążeń.

Zdrowa chrząstka stawowa jest elastyczna i gładka. Zapewnia ochronę. Niestety jest nieukrwiona i nieunerwiona. W przebiegu chondromalacji chrząstka traci swoje właściwości, a przez to ,że nie jest ukrwiona, nie regeneruje się. Brak unerwienia powoduje, że uszkodzenie chrząstki nie boli. Ból w chondromalacji pojawia się dopiero przy poważnym uszkodzeniu powierzchni stawowych.

Objawy chondromalacji

• ból stawu kolanowego (z przodu) – podczas dłuższego chodzenia, wchodzenia i schodzenia po schodach, podczas siedzenia z nogami ugiętymi w stawach kolanowych
• obrzęk stawu
• osłabienie mięśni przedniej powierzchni uda
• odczucie tarcia pod rzepką podczas ruchu (nie- to nie to samo co klikanie stawów, które nie jest objawem uszkodzenia)
• dodatni test Soto-Halla – nacisk na rzepkę przy wyprostowanej i rozluźnionej nodze powoduje ból

Diagnoza

Lekarz ortopeda stawia diagnozę opierając się na wywiadzie, badaniu oraz badaniach obrazowych. Najskuteczniejszym badaniem jest rezonans magnetyczny, na podstawie którego lekarz może określić stopień uszkodzenia chrząstki i dalsze postepowanie.

Skala chondromalacji według Outerbridge’a

• I stopień – objawia się spluszowacenie i zmiękczenie chrząstki stawowej rzepki (widoczny jest obrzęk),
• II stopień – pojawiają się pęknięcia i fragmentacja niepełnej grubości (szczeliny <1,25 mm),
• III stopień – zmiany się pogłębiają, przechodzą w pęknięcia pełnej grubości (szczeliny >1,25 mm) sięgające do kości podchrzęstnej bez odsłonięcia kości,
• IV stopień – w ostatniej fazie ubytki odsłaniające kość podchrzęstną.

I i II stopień zazwyczaj nie dają dolegliwości. Ból zazwyczaj pojawia się przy większym uszkodzeniu. Wtedy należy wprowadzić odpowiednie postępowanie. Pomimo nieodwracalnych zmian chrząstki, możesz żyć bez bólu.

Jak leczyć?

Wiesz już, że zmiany degeneracyjne chrząstki są nieodwracalne. Nie oznacza to jednak, że nie możesz nic zrobić. Zaprzestanie aktywności byłoby błędem. Najważniejsze jest indywidualne dostosowanie ruchu dla Twoich potrzeb. Doświadczony fizjoterapeuta zbada Cię i ustali plan rehabilitacji. W większości przypadków postępowanie zachowawcze się sprawdzi. Natomiast w poważniejszych przypadkach chondromalacji, niekiedy niezbędny będzie zabieg operacyjny. O operacji decyduje lekarz, jeśli fizjoterapia jest nieskuteczna przez 3-4 miesiące.

Fizjoterapia w chondromalacji rzepki

Postępowanie fizjoterapeutyczne musi być skrojone dla Ciebie. Na podstawie wywiadu i badania, fizjoterapeuta musi określić, które struktury potrzebują rozluźnienia, a które wzmocnienia. Jednak są pewne elementy powtarzalne:

• rozluźnienie nieprawidłowych napięć,
• wzmocnienie osłabionych mięśni,
• wyrównanie pracy mięśni nóg.

Integralną częścią powrotu do sprawności jest kontynuowanie zaleceń przez Ciebie. Pamiętaj, że fizjoterapia to proces. Twoja praca będzie polegała na wykonywaniu:

• ćwiczeń rozciągających mięśnie nóg,
• ćwiczeń wzmacniających mięśnie nóg i pośladków,
• rolowania mięśni nóg i pośladków.

Podsumowanie

Chondromalacja nie musi skazywać Cię na rezygnację z ulubionego sportu. Dobra diagnoza i odpowiednie postępowanie, może sprawić, że dalej będziesz cieszyć się z biegania czy jazdy na nartach. Jeśli odczuwasz ból kolana, nie czekaj. Udaj się do fizjoterapeuty, który pokieruje procesem Twojego powrotu do sprawności.

Autor artykułu:

Aleksandra Kudła

Fizjoterapeutka